Branżowa Szkoła I Stopnia klasa 1b – Biologia
Temat: Definicja, znaczenie, przebieg i bilans energetyczny oddychania komórkowego. E-podręcznik.
Link do e-podręcznika https://epodreczniki.pl/a/oddychanie/D1BvWZlaa
Pokaram zawiera związki chemiczne, które mają w sobie energię. Uwolnienie tej energii z pokarmu odbywa się w każdej żywej komórce i jest nazywane oddychaniem komórkowym, i przebiega w każdej żywej komórce w sposób stały. Oddychanie jest procesem warunkującym życie, pozwala bowiem organizmom korzystać z energii zawartej w pokarmie (dzięki niemu organizmy mogą się poruszać i odżywiać, wydalać, reagować na bodźce itp.). U eukariotów oddychanie komórkowe zachodzi w mitochondrium.
Oddychanie komórkowe może zachodzić przy użyciu tlenu (oddychanie tlenowe) lub bez jego dostępu (oddychanie beztlenowe i fermentacja).
Podczas oddychania tlenowego składniki pokarmowe rozkładane są do prostych związków nieorganicznych czyli dwutlenku węgla i wody z równoczesnym wydzieleniem dużych ilości energii.
C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + energia
Związkiem organicznym będącym źródłem energii jest cukier – glukoza. Kiedy w organizmie zabraknie glukozy, wówczas są rozkładane substancje zapasowe, głównie inne cukry i tłuszcze, gdy zaś i te rezerwy się wyczerpią, wtedy zostają rozłożone nawet białka. Wykorzystanie białek jako „paliwa” jest skutkiem długotrwałego głodu i na przykład u zwierząt prowadzi do zaniku mięśni. W procesie oddychania energia chemiczna jest przetwarzana. Znaczna jej część zostaje rozproszona w formie ciepła, reszta zaś jest zmagazynowana w cząsteczkach związku chemicznego nazywanego ATP. Może on być transportowany po całej komórce i następnie wykorzystywany tam, gdzie wystąpi zapotrzebowanie na energię.
Ważne!
Istotą procesu oddychania jest uwalnianie energii z pokarmu. Energia chemiczna zawarta w związkach organicznych jest magazynowana w cząsteczkach ATP i stopniowo przetwarzana na inne rodzaje energii potrzebne komórce.
Zadanie
Przepisz do zeszytu „ważne” informacje, które są zaznaczone w tekście na niebiesko.