Szkoła podstawowa klasa 6 – Biologia
Temat: Budowa, środowisko życia i znaczenie owadów.
Obecnie na naszej planecie znamy przeszło milion gatunków owadów. Prawie wszystkie żyją na lądzie. Są to między innymi mrówki, motyle, muchy, pszczoły i motyle. Większość owadów posiada skrzydła, a ciało podzielone jest na trzy części: głowę, tułów i odwłok. Na głowie mają jedną parę czułek, a z boku ciała 3 pary odnóży.
Owady mogą być roślinożerne (świerszcz), wszystkożerne (turkuć podjadek) mogą być drapieżnikami (modliszka) lub pasożytami (pchły, wszy, mszyce). W zależności, co jest pokarmem owadów mają one różne aparaty gębowe. Każdy rodzaj aparatu gębowego służy do pobierania innego rodzaju pokarmu.
- Aparat liżący np. muchy przystosowany jest do zlizywania pokarmu.
- Aparat gryzący np. pasikonika przystosowany jest do odcinania, gryzienia i miażdżenia pokarmu.
- Aparat ssący np. motyla ma postać zwiniętej rurki, która służy do wysysania nektaru z kwiatów.
- Aparat kłująco – ssący np. komara służy do nakłuwania ciała żywiciela.
Ze względu na prowadzenie różnych trybów życia, owady mają różne odnóża. Mogą one pełnić funkcję chwytną (chwytają ofiarę), czepną (owad przyczepia się do ofiary), pływne (służą do pływania) orazgrzebne (służce do drążenia kanałów w ziemi).
Owady w przyrodzie stanowią pokarm dla innych zwierząt np. ptaków, a same zjadają różne rośliny i zwierzęta bezkręgowe. Owady, które pija nektar np. motyl zapylają kwiaty, a te które zjadają szczątki organiczne w glebie przyczyniają się do tworzenia próchnicy. Owady dostarczają człowiekowi cennych surowców. Pszczoły wytwarzają miód, a jedwabniki dostarczają nici do produkcji tkaniny – jedwabiu. Drapieżne owady pomagają człowiekowi w walce ze szkodnikami np. biedronka zjada mszyce, a ważka żywi się komarami i muchami. Jednak wiele gatunków owadów powoduje szkody np. niszczą produkty żywnościowe, wyrządzają szkody w hodowli zwierząt lub w uprawie roślin, a także mogą przenosić choroby.
Zadanie do zeszytu
- Wymień rodzaje aparatów gębowych owadów i podaj po jednym przykładzie owada, który go posiada.
- Wymień po 3 przykłady znaczenia owadów dla przyrody i dla człowieka.