Branżowa Szkoła I stopnia klasa 1a BS – Biologia
Temat: Podział, budowa i funkcje białek w organizmach żywych.
Proszę do zeszytu przepisać temat lekcji, zapoznać się z jej treścią (nie przepisywać) i wykonać w zeszycie zadanie. Dziękuję.
Białka występują we wszystkich organizmach żywych i uczestniczą prawie we wszystkich procesach życiowych. W organizmie człowiek są tysiące białek, a każde z nich ma określoną strukturę i funkcje.
Podział białek:
Białka proste zbudowane są tylko z aminokwasów, a złożone z aminokwasów połączonych z innymi związkami np. cukrami.
Białka enzymatyczne tzw. katalityczne (przyspieszające reakcję) to np. enzymy trawienne występujące w układzie pokarmowym.
Białka strukturalne to białka budujące np. kolagen występujący w tkance łącznej, która buduje ścięgna, wiązadła i skórę.
Białka zapasowe to np. kazeina występująca w mleku.
Białko transportujące to np. hemoglobina występująca na krwinkach czerwonych krwi. Hemoglobina transportuje tlen i nadaje krwinką czerwoną barwę.
Białka biorące udział w krzepnięciu krwi to fibrynogen.
Białka hormonalne to białka regulujące aktywność całego organizmu np. insulina, która reguluje poziom cukru we krwi.
Białka receptorowe to białka reagujące na bodźce chemiczne.
Białka kurczliwe to białka biorące udział w reakcjach ruchowych np. aktyna i miozyna, która występuje w mięśniach.
Białka obronne inaczej przeciwciała, ochraniają organizm przed patogenami tj. czynnikami chorobotwórczymi.
Każde białko zbudowane jest tylko z 20 takich samych aminokwasów, aminokwasy łączą się ze sobą za pomocą tzw. wiązania peptydowego. Połączone aminokwasy muszą się jeszcze odpowiednio skręcić, sfałdować i złożyć w taki w sposób, aby pełnić ściśle określoną funkcję.Kolejność ułożenia aminokwasów to tzw. sekwencja.Gdy struktura przestrzenna zostanie zniszczona to białko ulega tzw. denaturacji.Białko przestaje być aktywne i ulega zniszczeniu, jest to proces nieodwracalny.
Czynniki powodujące denaturację to np.:
– wysoka temperatura,
– zmiany pH,
– detergenty,
– promieniowanie UV.
Zadanie do zeszytu
Na podstawie treści lekcji rozwiąż krzyżówkę.
