Branżowa Szkoła I Stopnia klasa 2a – Historia
Temat: Opisujemy okoliczności rozpadu ZSRR.
Jak już wiesz- porażka reform ostatniego przywódcy ZSRR Michaiła Gorbaczowa, osłabienie władz w Moskwie i obalenie komunizmu w krajach bloku wschodniego umożliwiły uzyskanie niepodległości przez republiki tworzące ZSRR.
Od 1922 Związek Radziecki (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich) był oficjalnie związkiem państw o tym samym ustroju, rządzonych przez lokalne partie komunistyczne. W rzeczywistości był supermocarstwem rządzonym przez KPZR (Komunistyczną Partię Związku Radzieckiego), w którym republiki związkowe i ich partie komunistyczne były podporządkowane władzom centralnym. Liczba republik zmieniała się w czasie istnienia ZSRR, ostatecznie było ich 15 (z czego największa i najsilniejsza była Rosyjska Federacyjna Republika Radziecka).
Geneza
– tendencje niepodległościowe w części republik związkowych ZSRR, przede wszystkim “republikach bałtyckich” (Litwie, Łotwie i Estonii) i kaukaskich (Gruzja, Armenia)
– konflikty wewnątrz KPZR (podział na “konserwatystów” – przeciwników zmian i “reformatorów”; zmiana pokoleniowa na stanowiskach kierowniczych – pojawienie się tzw. młodych sekretarzy – działaczy komunistycznych mających około 50 lat, czyli o wiele mniej niż dotychczasowi przywódcy)
– niewydolność gospodarki ZSRR (zacofanie technologiczne, koncentracja na przemyśle ciężkim i zbrojeniowym; koszty wyścigu zbrojeń – 25% budżetu ZSRR przeznaczone na cele wojskowe!)
– porażka interwencji w Afganistanie i przegrana ZSRR w wyścigu zbrojeń – osłabienie pozycji władz w Moskwie
Symbol niewydolności ZSRR – katastrofa w elektrowni jądrowej w Czarnobylu w IV 1986 (efekt skandalicznych zaniedbań, zagrożenie dla całej ludzkości, próba ukrycia przed światem, negatywne skutki wciąż odczuwalne)