Szkoła Podstawowa klasa 7 – Biologia
Temat: Znaczenie i budowa zmysłu powonienia, smaku i dotyku.
Zmysły smaku i powonienia służą do odbierania bodźców chemicznych. Dzięki nim jesteśmy w stanie ocenić czy dana potrawa nadaje się do zjedzenia. Dzięki dotykowi zaś wiemy, że dotykamy jakiej powierzchni i potrafimy rozpoznać jej strukturę.
Zmysł powonienia znajduje się w jamie nosowej, a receptorami odbierającymi zapachy są komórki węchowe. Zmysł powonienia wraz ze zmysłem smaku nawzajem się uzupełniają. Gdy mamy katar i komórki węchowe nie odbierają zapachów to zmysł smaku również nas zawodzi i odnosimy wrażenie, że smaki potraw które znamy są inne.
Zmysł smaku znajduje się na języku, a receptory smaku (komórki smakowe) umiejscowione są w kubkach smakowych. Każda komórka smakowa rozpoznaje tylko jeden smak. Jest pięć podstawowych smaków: gorzki, słony, słodki, kwaśny i umami. Pozostałe smaki to kombinacja tych pięciu podstawowych.
Zmysł dotyku inaczej zwany też zmysłem czucia, znajduje się w skórze. W skórze są receptory – komórki, które reagują na dotyk, temperaturę, ucisk i ból. Są to receptory:
- dotyku,
- bólu,
- ciepła,
- zimna,
- ucisku.
Dzięki nim jesteśmy w stanie z zamkniętymi oczami rozpoznać przedmiot. Najsilniejszym receptorem w skórze jest receptor bólu. Dzięki nim organizm wie, że w wyniku kontaktu np. z ogniem należy cofnąć rękę. Receptory bólu pełnią więc rolę ochronną. Gdy komórki bólu zostaną tylko delikatnie pobudzone np. gdy na skórze usiądzie owad odbieramy tylko wrażenie swędzenia, a nie bólu.
Film pt. Piąty smak. Bohater filmu spróbuje wyjaśnić jaki jest smak umami.
Zadanie do zeszytu.
Przerysuj do zeszytu i uzupełnij tabelkę na podstawie treści lekcji.
Rodzaj zmysłu | Miejsce występowania | Funkcja |
Zmysł powonienia | ||
Zmysł smaku | ||
Zmysł dotyku |