Szkoła Podstawowa klasa 7 – Geografia

Temat: Zmiany polityczne i gospodarcze, a struktura zatrudnienia.

Zapoznaj się z notatką.

Dla sytuacji ekonomicznej każdego kraju istotne jest, ilu jego mieszkańców pracuje i w jakich działach gospodarki. Struktura zatrudnienia wpływa bowiem na kierunki dalszego rozwoju państwa. Ważna jest też liczba bezrobotnych.

Dla analizy struktury zatrudnienia najczęściej przyjmuje się podział gospodarki na 3 główne działy:

• rolnictwo – wytwarzanie żywności w naturalny sposób, tj. poprzez uprawę roślin, chów i hodowlę zwierząt; także pozyskiwanie istniejących zasobów przyrody ożywionej, np. ryb i owoców morza (rybołówstwo) czy zwierzyny łownej i runa leśnego (łowiectwo, leśnictwo); ponadto rolnictwo dostarcza również surowców dla przemysłu (skóry, kości, drewna, biomasy);
• przemysł – wytwarzanie dóbr materialnych na dużą skalę; odbywa się poprzez pozyskiwanie surowców mineralnych oraz ich przetwarzanie, stąd podział na przemysł wydobywczy oraz przetwórczy; do przemysłu można też zaliczać budownictwo;
• usługi – nieprodukcyjna działalność człowieka mająca na celu zaspokojenie potrzeb innych ludzi lub firm, instytucji, organizacji; najczęściej dzielone są na usługi materialne (handel, naprawy, przewozy, turystyka, telekomunikacja, bankowość itp.) i niematerialne (edukacja, służba zdrowia, administracja, wojsko, policja, straż pożarna itp.).

Na początku lat 90. XX wieku struktura zatrudnienia w Polsce była w miarę wyrównana – w rolnictwie, przemyśle i usługach pracowało po ok. 1/3 ludności. Postępujące od tamtego czasu zmiany najbardziej wpłynęły na poziom zatrudnienia w rolnictwie i usługach.

W rolnictwie zatrudnienie do dziś systematycznie spada i jest to dobra tendencja. Nowoczesna, zmechanizowana produkcja rolna nie wymaga aż tak wielu rąk do pracy. Przed 1989 rokiem istniały u nas wielkie, państwowe gospodarstwa rolne (PGR‑y), które często zatrudniały nadmiar pracowników. Gospodarstwa prywatne były zaś na ogół małe i słabo zmechanizowane, toteż pracować w nich musiało stosunkowo dużo osób. Obecnie rolnictwo w państwach rozwiniętych nastawione jest na wysokotowarową produkcję w dużych gospodarstwach specjalistycznych. W Europie Zachodniej w rolnictwie zatrudnionych jest zaledwie kilka procent pracujących. W Polsce wciąż jest to kilkanaście procent pracujących.

Dział usług rozwija się u nas bardzo dynamicznie. I to również jest dobra tendencja. W państwach wysokorozwiniętych udział zatrudnionych w tym dziale gospodarki przekracza 70%, a w Polsce dopiero zbliża się do 60%. Duże zatrudnienie w usługach świadczy o wysokim poziomie życia. Usługi mają wszak za zadanie zaspokajanie rozmaitych potrzeb człowieka. Zamożne społeczeństwa chętnie korzystają z różnorodnych usług, wydają na nie duże środki finansowe i przyczyniają się tym samym do dalszego ich rozwoju.

Zadanie:

– Wymień 3 działy podziału gospodarki. Zadanie wyślij na maila kamilsiud@interia.pl