Klasa 3 BSI

Branżowa szkoła I stopnia klasa 3 – WOS

TEMAT: Czym są prawa człowieka .

Pojęcie praw człowieka

Nie ma jednej ogólnie przyjętej definicji praw człowieka. Możemy uznać, że „prawa człowieka to powszechne normy moralne o charakterze podstawowym, przynależne każdej jednostce w jej kontaktach z państwem. Pojęcie praw człowieka opiera się na trzech tezach: po pierwsze, że każda władza jest ograniczona; po drugie, że każda jednostka posiada sferę autonomii, do której nie ma dostępu żadna władza; po trzecie, że każda jednostka może się domagać od państwa ochrony jej praw” 

Źródłem praw człowieka jest godność ludzka. Uznaje się ją za wartość przyrodzoną i niezbywalną, przypisaną do każdej jednostki ludzkiej. Zasada poszanowania godności ludzkiej potwierdzona została w wielu dokumentach, m.in. w Powszechnej deklaracji praw człowieka z 1948 r. oraz w Konstytucji RP z 1997 r.

Powszechna deklaracja praw człowieka
Art. 1
Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem oraz powinni postępować w stosunku do siebie wzajemnie w duchu braterstwa.

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Art. 30
Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Cechy praw człowieka

Ważne!

Prawa człowieka mają charakter: powszechny, przyrodzony, niezbywalny, naturalny i niepodzielny.

Charakter praw i wolności Znaczenie
Powszechny przysługują każdemu człowiekowi niezależnie od rasy, płci, przynależności do danej grupy społecznej, statusu majątkowego
Przyrodzony przysługują każdemu od chwili urodzenia, nie wynikają z woli państwa, a wywodzone są z istoty człowieczeństwa; państwo ich nie nadaje, a jedynie potwierdza
Niezbywalny przypisane są do każdej jednostki ludzkiej i nie można się ich zrzec
Niepodzielny wszystkie kategorie i generacje praw stanowią integralną i współzależną całość
Naturalny wynikają z samej istoty człowieczeństwa – mamy je, ponieważ jesteśmy ludźmi

Katalog podstawowych praw i wolności przysługuje każdemu, bez względu na płeć, rasę, religię czy miejsce zamieszkania. Musimy jednak pamiętać, że prawa człowieka to nie tylko prawa materialne, takie jak: prawo do życia, do nauki, wolność słowa, sumienia, wyznania, ale również prawa proceduralne, pozwalające jednostce domagać się realizacji praw i przestrzegania wolności. Bez praw proceduralnych umożliwiających nam realizację praw materialnych prawa zapisane w różnych dokumentach są iluzoryczne.

Prawa człowieka
materialne – m.in.: prawo do życia, prawo do nauki, wolność słowa, wolność sumienia, wolność wyznania proceduralne – procedury i mechanizmy, które pozwalają nam domagać się realizacji naszych praw i wolności

Prawa człowieka regulują stosunki między jednostką a państwem, wytyczając jednocześnie granice władzy w demokratycznym społeczeństwie (płaszczyzna wertykalna). Coraz powszechniejszy jest pogląd, że prawa człowieka odnoszą się również do stosunków jednostka–jednostka (płaszczyzna horyzontalna). Przykładem mogą tu być relacje dziecko–rodzice.

Prawa i wolności chronią najważniejsze wartości, do których zaliczyć możemy: wolność, równość i godność.

ZADANIE: Przeczytaj uważnie temat i odpowiedz na pytanie co to znaczy że prawa człowieka są przyrodzone, niezbywalne i powszechne.

Related posts

Leave a Comment

Skip to content