Szkoła Podstawowa klasa 8 – Biologia
Temat: Pasożytnictwo – definicja i rodzaje pasożytów.
Link do e-podręcznika: https://epodreczniki.pl/a/konkurencja-i-pasozytnictwo/DRye3Ymqf
punkt 2 lekcji.
Pasożytnictwo jest zależnością, w której jeden organizm, czyli pasożyt, żyje kosztem drugiego organizmu, zwanego żywicielem. Żywiciel jest dla pasożyta źródłem pożywienia, a w przypadku pasożytów wewnętrznych – stanowi jego środowisko życia. Z reguły organizm pasożyta nie zabija swojego żywiciela, a jedynie go osłabia.
Pasożyty możemy podzielić na dwie grupy:
– pasożyty zewnętrzne – żyjące na powierzchni ciała swoich żywicieli, np. kleszcze, pijawki, wszy, pchły.
– pasożyty wewnętrzne – żyjące wewnątrz ciała swoich żywicieli, np. tasiemce, owsiki, glisty ludzkie.
Pasożyty zewnętrzne zwierząt zwykle żywią się krwią, naskórkiem czy piórami. Mogą one być przyczepione (stale lub czasowo) do organizmu gospodarza (np. kleszcz, pijawka) lub swobodnie się po nim poruszać (jak wszy i pchły). Cały czas mają one kontakt ze środowiskiem zewnętrznym i po śmierci żywiciela mogą znaleźć nowego gospodarza. Najlepsze warunki mają te pasożyty, które żerują na osobnikach licznych i mocno zagęszczonych populacji.
Pasożyty wewnętrzne zwierząt mogą występować w różnych częściach organizmu. Są często spotykane w układzie pokarmowym (np. owsiki, tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony, glista ludzka), gdzie żywią się głównie treścią pokarmową. Niektóre z nich mogą jednak żyć w narządach wewnętrznych – np. wątrobie (motylica wątrobowa), dwunastnicy, płucach, mózgu, mięśniach szkieletowych. Niektóre pasożyty wewnętrzne żywią się krwią lub nabłonkiem.
Pasożyty wewnętrzne są znacznie bardziej uzależnione od swojego żywiciela niż pasożyty zewnętrzne. Często, gdy ginie gospodarz, jego pasożyty umierają wraz z nim.
Wiele pasożytów żeruje na roślinach lub w ich wnętrzu. Należą do nich na przykład bakterie chorobotwórcze, nicienie glebowe, grzyby i owady, rdza źdźbłowa, huby, larwy chrabąszcza (pędraki) i bielinka kapustnika, larwy i dorosłe osobniki mszycy. Wśród roślin też są pasożyty.
Zadanie do zeszytu
Na podstawie treści lekcji uzupełnij tabelkę.
Rodzaj pasożyta | Przykład pasożyta | Rodzaj pokarmu |
zewnętrzny | ||
wewnętrzny |