Branżowa Szkoła I Stopnia klasa 3 – WOS
TEMAT: Prawa człowieka .
Dokumenty o prawach człowieka
1.Karta Narodów Zjednoczonych z 26 czerwca 1945 r.
Karta NZ, zwana Konstytucją ONZ, stanowiła pierwszą współczesną, wielostronną umowę międzynarodową, która odnosiła się do praw człowieka. Została podpisana przez 50 państw (Polska podpisała umowę dwa miesiące później) 26 czerwca 1945 r. w San Francisco.
2.Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jest rezolucją, uchwaloną przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. W odróżnieniu od poprzedniego aktu związanego z Narodami Zjednoczonymi miała ściśle określać katalog chronionych praw człowieka. Na mocy Deklaracji stwierdzono, że wszyscy ludzie są wolni i równi pod względem godności i praw. Każdemu człowiekowi, bez względu na pochodzenie, kolor skóry, płeć etc. przysługuje prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa. Wprost zakazane zostało niewolnictwo oraz okrutne traktowanie. Obywatelom zagwarantowana została ochrona ich życia prywatnego, pobytu na terytorium rodzimego kraju (wraz z prawem do obywatelstwa) i swoboda przemieszczania się. Zwrócono uwagę na prawo do sądu. Każdy mógł również zawrzeć związek małżeński po uzyskaniu pełnoletności. Oprócz tego zagwarantowano ochronę praw II i III generacji w tym prawa do własności, wolności zgromadzeń i stowarzyszeń, udziału w rządzeniu państwem, prawa do ubezpieczenia społecznego, dostępu do pracy wraz z wypoczynkiem, do ochrony zdrowia i pomocy społecznej, prawa do nauki i uczestnictwa w życiu kulturalnym.
3.Konwencje Genewskie z 12 sierpnia 1949 roku o ochronie
ofiar wojny
W 1949 r. przyjęte zostały cztery konwencje
występujące pod zbiorczą nazwą Konwencji o ochronie ofiar wojny. Dwie pierwsze
dotyczyć miały polepszenie losu rannych i chorych na lądzie i morzu. III
Konwencja dotyczyła traktowania jeńców wojennych. IV Konwencja odnosiła się do
odpowiedniego traktowania cywili podczas działań zbrojnych m.in. zakazu
zmuszania cywili do walki zbrojnej, zakazu rabunków i brania zakładników,
zakazu wysiedleń czy deportacji ludności z terenów podbitych. Do Konwencji
Genewskich uchwalono da protokoły dodatkowe z 1977 r. i z 2005 r., które
zakazywały atakowania cywili, budynków szpitalnych i innych budynków cywilnych
tudzież nadmiernego niszczenia środowiska naturalnego.
4.Europejska
Konwencja Praw Człowieka z 4 listopada 1950 r.
Akt o charakterze regionalnym, odnoszącym się do
krajów dopiero co powstałej Rady Europy. Obecnie stronami umowy są wszystkie 47
państwa wchodzące w skład Rady Europy.
5.
Międzynarodowe Pakty Praw z 1966 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i
Politycznych (MPPOiP) oraz Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych
i Kulturalnych (MPPGSiK).
6.Akt
Końcowy KBWE z Helsinek z 1 sierpnia 1975 r.
Pierwsza Konferencją Bezpieczeństwa i Współpracy
w Europie została zwołana w 1972 r. Miała ona pełnić rolę plenum na forum
którego państwa miały wypracować system wzajemnego bezpieczeństwa w Europie.
Propozycję takiej polubownej konfrontacji NATO i Układu Warszawskiego zgłosił
polski minister spraw zagranicznych Adam Rapacki wiele lat wcześniej.
7.Konwencja o prawach Dziecka z 20 listopada 1989 r.
Po raz pierwszy w skali światowej zwrócono uwagę na ochronę młodego pokolenia ludzkości dostrzegając niebezpieczeństwa i problemy zagrażające dzieciom nie tylko w krajach postrzeganych za niebezpieczne. Konwencja została przyjęta niemal przez wszystkie państwa na świecie (z wyjątkiem m.in. USA).
Zgodnie z treścią aktu z 1989 r. dziecko jest samodzielnym podmiotem, mającym własną tożsamość, godność i prawo do prywatności, ale z racji niedojrzałości fizycznej i psychicznej wymaga szczególnej opieki i ochrony. Gwarantować ma je państwo, które jednak nie może wyręczać rodziców w wychowaniu. To rodzina ma być najlepszym środowiskiem, w którym rozwija się dziecko. Czuwanie nad dobrem dziecka powierzono w ręce obydwojga rodziców (autonomia rodziny).
Wśród praw zagwarantowanych dzieciom warto wymienić: prawo do wyrażania własnych poglądów, wolność od przemocy fizycznej i psychicznej, zakaz wcielania do wojska dzieci poniżej piętnastego roku życia, prawo do odpowiedniego standardu życia, prawo do czasu wolnego i wypoczynku od nauki, prawo do znajomości swoich praw, prawo do obowiązkowej i bezpłatnej nauki w szkole.
ZADANIE:
1.Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj polecenia.
Wypowiedź Eleonory Roosevelt z okresu opracowywania Powszechnej deklaracji praw
człowieka
Gdzie tak naprawdę zaczynają się powszechne prawa człowieka? Niedaleko domu – tak blisko, że niewidać tego na żadnej mapie świata. Jest to świat pojedynczego człowieka; okolica, w której mieszka;szkoła czy uniwersytet, na który uczęszcza; fabryka, gospodarstwo czy biuro, w którym pracuje. W takichmiejscach każdy mężczyzna, każda kobieta i dziecko potrzebują równych praw, równych szans i godnego życia bez dyskryminacji. Jeżeli prawa człowieka nie będą tam respektowane, nie będą też miały znaczenianigdzie indziej. Bez troski obywateli o ochronę praw człowieka w najbliższym otoczeniu, daremniebędziemy oczekiwać postępu w skali globalnej.
A. Określ, gdzie – zdaniem Eleonory Roosevelt – należy rozpocząć działania zmierzające do upowszechnieniapraw człowieka i ich przestrzegania.
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..